کد مطلب:210671 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:358

علم طی
یوم نطوی السماء كطی السجل للكتب كما بدأنا اول خلق نعیده وعدا علینا انا كنا فاعلین.

و لقد كتبنا فی الزبور من بعد الذكر ان الارض یرثها عبادی الصالحون

106 سوره انبیاء

یكی از علومی كه خداوند به بندگان صالحش عنایت فرموده علم طی است كه طی الارض - طی اللسان - طی السجل - از آن دسته است و دین علم حال است نه علم قال كسانی كه دارای مراتب فضل و تقوی باشند و خانه ی دلشان از هوای غیرحق خالی كنند ممكن است نور افاضات غیبی بر دل آنها بتابد و از این علوم به آنها ببخشد.

این علم در زمره ی علومی است كه فرمود (نور یقذفه الله فی قلب من یشاء) و من یشاء من فاعلی است آن كس كه بخواهد باید شرایط آن را به دست آورد تا قابل این فیض گردد.



گوهر پاك بباید كه شود قابل فیض

ورنه هر سنگ و گلی لؤلؤ و مرجان نشود



طی لسان این است كه چنان خداوند به سرعت زبان را در حركت می اندازد كه می تواند آنچه را دیگران در مدت طولانی بخوانند او به سرعت بخواند چنانچه در احوال رجال بزرگ و اصحاب ائمه و شاگردان مكتب نبوت و ولایت دیده می شود آنها هر شبانه روزی قرآن را ختم می كردند طی لسان داشتند یا به سرعت خواندن و نوشتن می توانستند - و این بحث در شرح حال عرفای رجال بسیار فراوان دیده می شود و طی الارض آن است كه به فاصله



[ صفحه 93]



كوتاهی زمین زیر پای آنها پیچیده شود و بتوانند هر كجا بخواهند بروند چنانچه بسیاری را ما خود دیده و شنیده و یقین به صحت آن داریم كه دارای این علم بوده اند.

طی در لغت در هم پیچیدن و چیزی در وسط چیزی دیگر نهادن و بستن است و چیزی كه تابتا و پیچیده شود و طوی البلاد یعنی شهرها را درنوردید و طوی الحدیث یعنی سخن را در هم نوردید و گفت یا به سرعت مانند آنكه پنهان كند گفت - طی السجل به هم پیچیدن طومارها و اسناد و مدارك است این علم مبتنی بر مقدماتی بوده كه باید با ریاضات به دست آورد و خلع و لبس نموده و خرق عادت كرد و نسبت به زمان و مكان و عناصر فرمان داد كه همه چیز در اختیار انسان كامل قرار داده شد تا چون به مدارج انسانیت رسید فرمانروائی بر آنها داشته باشد و امام صادق علیه السلام این علم را از جدش امام زین العابدین فراگرفت و او كسی بود كه مكرر طی الارض می نمود و بسیاری از اصحاب از او نقل نموده اند و ما در كتاب آن حضرت نوشته ایم.

امام ششم این علوم را به اصحاب خود با شرایط حصولش تعلیم فرمود و بزرگانی از اقطاب و اوتاد واجد این فن شدند و همان طور كه در فقه بزرگ ترین فقیه و در شیمی و مكانیك و كیمیا مبدع و استاد و مبتكر گردیدند در ریاضات شرعیه كه مقدمه علم طی الارض و طی اللسان و طی السجل و غیره است استاد مبتكر گردیده و ادعیه مأثور از امام صادق بهترین دلیل این علم بوده كه هم خود می خوانده و عمل می كرده و هم به خواص شاگردان خود آموخته است و فرزندانش نیز دارای این علم بوده زیرا در شرح حال آنها دیده ایم كه به فاصله كوتاه تر از زمان و مكان از مدینه به خراسان از خراسان به مدینه از شام به عراق و بالعكس از سامرا به مكه رفته و راهها طی كرده اند كه همه نمونه ای از نیروی شدیدالقوای آسمانی آنها است و درس حال او چنان است كه گفتنی و نوشتنی نیست بلكه با حال باید در تحت تربیت نفسانی حاصل گردد تا نیروی خلاقه نفسانی بتواند خلع و لبس كند و طی الارض نماید و ما مكرر از علمای بزرگ و عرفای عالیقدر این حقیقت را دیده و شنیده ایم كه در سایه ریاضات این مقام را احراز كرده اند در اصفهان - قزوین - مشهد - كوفه - تهران مردان باحالی دیده شده كه اهل حال بوده اند و حال را جز با حال و ارباب حال نمی توان تعریف و توصیف و ترجمه و تشریح نمود.



از قیل و قال مدرسه حالی دلم گرفت

یك چند نیز خدمت معشوق می كنم





[ صفحه 94]



قرآن در آیه شریفه چنین می فرماید روزی كه درمی نوردیم آسمان ها را مثل در هم پیچیدن طومار برای نامه همان طور كه آفریدیم خلق را اعاده و برگشت می دهیم به وعده ای كه نمودیم ما هستیم كه می توانیم چنین كنیم و در زبور نوشتیم كه پس از قرآن زمین میراث كسانی است كه بندگان صالح هستند و بتوانند خود را مشمول این نیرو درآورند یعنی طی سجل و طی ارض و طی لسان پیدا كنند - و طی كلیه علوم چنانچه بنیان علم حصولی یا حضوری امام از صحیفه فاطمیه است كه در هم پیچیده شده و نقشه عالم وجود است و به امام سپرده شده تا بدان وسیله از گذشته و آینده و حال اطلاع پیدا كند و همه علوم در دست قدرت ولایت او در هم پیچیده شد و طی دارد.